Nghệ An c̣n lưu giữ được nhiều di tích văn hoá lịch sử, nhiều danh lam thắng cảnh, lễ hội văn hoá truyền thống - đó là những yếu tố thuận lợi giúp cho du lịch Nghệ An phát triển.
Các danh lam thắng cảnh:
Khu du lịch Cửa Ḷ: Điểm du lịch biển hấp dẫn với băi cát trắng mịn chạy dài gần 10 km, thông ra Ḥn Ngư, Ḥn Mắt, Đảo Lan Châu e ấp ven bờ như một nét chấm phá của bức tranh thuỷ mạc. Tất cả đă tạo ra cho Cửa Ḷ có một sức hấp dẫn mạnh mẽ với du khách thập phương.
Đến cuối nănm 2004, thị xă Cửa Ḷ đă có 40 khách sạn được xếp hạng từ 1-3 sao với 5.707 pḥng có tiện nghi hiện đại, 11.986 giường khang trang và 1.653 giường đủ tiêu chuẩn quốc tế. Thị xă Cửa Ḷ có nhiều khu vui chơi giải trí cho du khách như: Quảng trường B́nh Minh, Công viên tuổi thơ, Sân bóng chuyền băi biển.
Theo quy hoạch tổng thể khu du lịch Cửa Ḷ đă được phê duyệt, Thị xă du lịch biển này sẽ ngày càngthoả măn nhu cầu của khách du lịch.
Vườn quốc gia Pù Mát
Vùng nghiêm ngặt rộng 91.113 ha thuộc địa phận của 3 huyện: Anh Sơn, Con Cuông và Tương Dương. Đây là khu rừng nguyên sinh có giá trị nghiên cứu khoa học và bảo tồn đa dạng sinh học.
Hệ thực vật rất đa dạng và phong phú: có 986 loài thực vật bậc cao thuộc 552 chi và 153 họ, có trên 200 loài cây thuốc quư như:hà thủ ô, thổ phục linh, quế, bạ kích, hoài sơn... các loài cây gỗ quư như trầm hương, ngoài ra, tại đây c̣n có hàng trăm loại cây thực phẩm và cây ăn quả că giá trị.
Hệ động vật rất đa dạng: có 241 loài thú, 86 họ, 28 bộ, trong đó có 24 loài thú, 137 loài chim, 25 loài ḅ sát, 15 loài lưỡng thê; có thể kể tên một số loài như: hổ, báo hoa mai, báo gấm, heo rừng, vọc, vượn đen, gấu chó.. rừng Pù Mát là nơi có đàn voi lớn nhất ở Việt Nam và có nhiều loài chim quư, hiƠm như: trí sao, gà lôi, gà tiêu...
Hiện nay, nhiều tổ chức bảo vệ môi trường thế giới cũng như trong nước, đang có các dự án để bảo tồn và phát triển vườn quốc gia Pù Mát, khu bảo tồn thiên nhiên Pù Huống tạo thành khu du lịch sinh thái hấp dẫn.
Khu du lịch thành phố Vinh
Thành phố Vinh nằm ở vị trí giao thông thuận tiện, có quốc lộ 1A và tuyến đường sắt Bắc - Nam chạy qua, có sân bay Vinh nằm cách trung tâm thành phố không xa. Thành phố Vinh c̣n là đầu mối giao thông quan trọng giữa miền Bắc và miền Nam.
Khách đi du lịch theo tuyến quốc lộ 1A ngày càng tăng, lượng du khách đến với Nghệ An theo đó cũng tăng. Số lượt du khách lưu trú tại Nghệ An ngày một đông hơn bởi nơi đây tiềm năng du lịch đă được khai thác rất bài bản, hệ thống, khách sạn được nâng cấp và xây mới hiện đại, khang trang.
Thành phố Vinh từ lâu đă hấp dẫn du khách bởi một quần thể khu du lịch với những nét đặc trưng tiêu biểu của một đô thị xứ Nghệ. Đến với thành phố Vinh, du khách có thể tham gia vào nhiều loại h́nh du lịch như: du lịch nghiên cứu, du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng... Thành phố Vinh c̣n có nhiều di tích, danh thắng.
Thành phố có tới 14 di tích được xếp hạng cấp quốc gia, 16 di tích được xếp hạng của tỉnh. Các di tích danh thắng tiêu biểu như:
Di tích Văn hóa lịch sử: Đền Hồng Sơn, chùa Cần Linh
Danh thắng: Lâm viên núi Quyết, rừng Bần-Tràm chim Hưng Hoà
Bảo tàng: Bảo tàng Xô viết-Nghệ Tĩnh, Bảo tàng Quân khu 4, Bảo tàng Tổng hợp Nghệ An.
Công viên: Công viên Nguyễn Tất Thành, Công viên Trung tâm, Khu vui chơi-giải trí-du lịch Hồ Cửa Nam.
Đặc sản: cháo Lươn Vinh
Lễ hội: Lễ hội đền Hồng Sơn
Vùng Phụ cận: Đài liệt sỹ Xô Viết-Nghệ Tĩnh (Thái Lăo), Nhà lưu niệm cố Tổng bí thư Lê Hồng Phong. Đền thờ và mộ Ông Hoàng Mười, Khu di tích đại thi hào Nguyễn Du, Đền Củi.
Di tích văn hoá, lịch sử
Cho tới năm 2004 có gần 1.000 di tích lịch sử văn hoá được nhận biết, trong đó có 131 di tích lịch sử, văn hoá đă được công nhận cấp quốc gia. Một số di tích danh thắng nổi tiếng như:
Khu di tích Kim Liên: Khu di tích Kim Liên gắn với thời niên thiếu của Chủ tịch Hồ Chi Minh. Nơi đây c̣n lưu giữ những kỷ niệm thuở nhỏ của cậu bé Nguyễn Sinh Cung, những dấu tích và những kỷ vật của gia đ́nh. Cách trung tâm Tp Vinh 12 km về phía Tây Nam.
Làng Vạc: (Di chỉ khảo cổ học thuộc xă Nghiă Hoà huyện Nghĩa Đàn). Làng Vạc được biết đến từ đầu những năm 70, trong hơn 10 năm qua các nhà khảo cổ học đă thu thập được hàng trăm, hàng ngàn hiện vật văn hoá tiêu biểu cho thời kỳ Đông Sơn, cách đây chừng khoảng 2500 - 2000 năm trước với tŕnh độ hoàn mỹ của nghề đúc đồng.
Hang Thẩm Ồm: Đây là di chỉ khảo cổ học về nơi cư trú của người Việt cổ ở xă Châu Thuần, huyện Quỳ Châu. Hang Thảm Ồm nằm giữa một vùng hang động đẹp: Tôn Thạc, Thăm Chang (Châu Thuận), Hang Bua (Châu Tiến).
Khu di tích Mai Hắc Đế: (ở huyện Nam Đàn) Nằm trong quẩn thể du lịch núi Đụn, hiện có 3 hạng mục công tŕnh tiêu biểu đó là: đền thờ Mai Hắc Đế, lăng mộ Mai Hắc Đế và mộ mẹ vua Mai.
Đền Cuông - An Dương Vương: Cách thành phố Vinh chừng 30 km về phía Bắc, theo quốc lộ 1A, ngôi đền nằm bên sườn núi Mộ Dạ (c̣n có tên là Dạ Muỗi). Là nơi thờ Thục An Dương Vương cùng với truyền thuyết cây nỏ thần. Ngày 15 tháng 02 âm lịch hàng năm là ngày lễ hội đền Cuông được nhân dân tổ chức trọng thể.
Di tích đ́nh Hoành Sơn (Khánh Sơn - Nam Đàn)
Di tích đ́nh Trung Cần (Nam Trung - Nam Đàn)
Di tích đền Cờn (Quỳnh Phương - Quỳnh Lưu). Cách thành phố Vinh chừng 75 km
Di tích đền thờ - mộ Nguyễn Xí (Nghi Hợp - Nghi Lộc)
Di tích thành cổ Vinh (Tp Vinh)
Di tích đền Hồng Sơn (phường Hồng Sơn - Tp Vinh)
Di tích nhà đồng chí Lê Hồng Phong (Hưng Thông - Hưng Nguyên). Cách thành phố Vinh chừng 8 km
Khu di tích Bến Thuỷ (Tp Vinh)
Khu di tích danh thắng Cửa Ḷ (thị xă Cửa Ḷ). Cách thành phố Vinh chừng 17 km
Hang Bua (Châu Tiến - Quỳ Châu). Cách thành phố Vinh chừng 120 km
Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Mát (Con Cuông). Cách thành phố Vinh chừng 110 km
Di tích đền Bạch Mă (Vơ Liệt - Thanh Chương). Cách thành phố Vinh chừng 50 km
Di tích đền Quả Sơn (Bồi Sơn - Đô Lương)
Di tích đ́nh Vơ Liệt (Vơ Liệt - Thanh Chương)
Di tích nghĩa trang liệt sỹ 12/9 (Thái Lăo - Hưng Nguyên)
Di tích đền «ng Hoàng Mười (Hưng Thịnh - Hưng Nguyên). Cách thành phố Vinh chừng 2 km
Cụm di tích Xứ uỷ làng Đỏ Hưng Dũng (Hưng Dũng - TP Vinh)
Nghĩa trang liệt sỹ Việt Lào (Anh Sơn)
Di chỉ khảo cổ học Quỳnh Văn (Quỳnh Lưu)
Di chỉ khảo cổ học Đồng Mơm (Diễn Thọ - Diễn Châu)
Các Lễ hội chính của Nghệ An
Lễ hội Vua Mai Thúc Loan (Huyện Nam Đàn) - Ngày 14-16/01 (Âm lịch)
Lễ hội Đền Quả Sơn (Huyện Đô Lương) - Ngày 10-21/01 (Âm lịch)
Lễ hội Hang Bua (Huyện Quỳ Châu) - Ngày 21-23/01 (Âm lịch)
Lễ hội Đền Cờn (Huyện Quỳnh Lưu) - Ngày 19-21/01 (Âm lịch)
Lễ hội Đền Cuông (Huyện Diễn Châu) - Ngày 14-16/02 (Âm lịch)
Lễ hội Làng Sen (Xă Kim Liên - Huyện Nam Đàn) - Ngày 18/5/2005(Dương lịch)
Lễ hội Uống nước Nhớ Nguồn (Huyện Anh Sơn ) - Ngày 25-27/7 (Dương lịch)
Lễ hội Sông nước Cửa Ḷ (Khai mạc mùa du lịch biển) - Ngày 30/4 và 1/5 (Dương lịch)
Lễ hội Đền Hoàng Mười (Huyện Hưng Nguyên) - Ngày 10/10 (Âm lịch)
Lễ hội đền Hồng Sơn (Tp Vinh) 20 tháng 08 âm lịch
Lễ hội đ́nh Vơ Liệt (Thanh Chương) tháng 1 - 2 âm lịch
Lễ hội đền Quả Sơn (Đô Lương 19-21 tháng giêng âm lich)
Lễ hội đền Bạch Mă (Thanh Liệt - Thanh Chương)
Lễ hội đền Nguyễn Xí (Nghi Lộc, 29-30 tháng 2 âm lịch)
Lễ hội rước Hến (Hưng Nguyên, 5-6 tháng hai âm lịch)
Lễ hội ḍng họ Nguyễn Cảnh (Tràng Sơn - Đô Lương, 14-15 tháng 3 âm lịch)
Lễ hội ḍng họ Hồ (Quỳnh Đôi-Quỳnh Lưu, 11-12 tháng 1 âm lịch)
Lễ hội Xăng khan (miền núi Nghệ An, 21-23 tháng 1 âm lịch)
Lễ hội làng Vạc (Nghĩa Đàn, 7-9 tháng 2 âm lịch)
Lễ hội Mai Hắc Đế (Nam Đàn, 13-15 tháng 1 âm lịch)
Văn hoá
Dân ca Xứ Nghệ: hát đ̣ đưa, ví dặm, hát phường vải, hát ru...
Văn hoá ẩm thực: cháo lươn Vinh, tương Nam Đàn, cà pháo Nghi Lộc, nhút Thanh Chương, nước mắm Diễn Châu, cam Xă Đoài, khoai Thanh Chương.
Làng nghề truyền thống
Có 8 mô h́nh làng nghề: Làng nghề chế biến mộc dân dụng và mỹ nghệ, Làng mây tre đan, Làng dệt thổ cẩm, Làng đóng mới và sửa chữa tàu thuyền vỏ gỗ ở các huyện Nghĩa Đàn, Nghi Lộc, Quỳnh Lưu, Yên Thành, Con Cuông, Thanh Chương, Quế Phong.
Những địa phương có nhiều làng nghề đăng kư xây dựng là: Diễn Châu (6 làng); Quỳnh Lưu (8); Nghi Lộc (6). Nghề SXKD được đăng kư nhiều là: Mây tre đan (20), Ché biến hải sản (5), Dệt thổ cẩm (5), Ươm tơ dệt lụa (5). Qua khảo sát đánh giá bước đầu, có 15 làng nghề đủ tiêu chí.
Một số Làng nghề tiêu biểu như:
Làng đan nứa trúc Xuân Nha ở huyện Hưng Nguyên
Làng rèn Nho Lâm - Diễn Châu
Làng đục - chạm trổ đá ở Diễn B́nh - Diễn Châu
Làng nồi đất - Trù Sơn - Đô Lương
Làng nghề Mây tre đan - Nghi Lộc
Ngoài ra, trên địa bàn Nghệ An đang tồn tại một số nghề và làng nghề ở dạng tiềm năng (trong lịch sử đă có thời kỳ nổi bật, nhưng hiện nay dang bị mai một).
Văn Lâm (Theo http://www.nghean.gov.vn) |
